Zalantzarik gabe, Zugarramurdiko lekurik ezagunena eta historikoki garrantzitsuena, lezea da. Herriko kondairen arabera, eszenatoki natural honetan herritarrek beren akelarreak ospatzen zituzten. Espainiar Inkisizioak naturaren indarrekin lotutako erritual besta hauei deabruari gurtzeko bilkurak zirela uste zuen. Sorginak ez ezik, mugalariek ere naturak emandako leze eder hauek erabili zituzten, muga gainditzeko une egokiaren zain, beraien zamak hementxe gortzen baitzituzten.