Mugaren bi aldeetara dauden lau udalerrik osatzen dute Xareta lurraldea : Zugarramurdi eta Urdazubi Nafarroan, eta Sara eta Ainhoa Lapurdin. Bertan mugak galdu egiten dira mendien, larre berdeen, erreka liluragarrien eta baso hostotsuen artean.

Akelarreen lurraldea da Xareta. Legendek Zugarramurdiko leizeetan kokatzen dituzte festa horiek, baita Urdazubiko zelaietan edo Larrun mendiaren magalean ere.

Xareta lurraldea osatzen duten lau udalerrietako biztanle askok familia-loturak dituzte elkarren artean; hortaz, bigarren mailako errepide-sarea osatu zuten, mugako postuak kontuan izan gabe…

Beren hizkuntza oinarritzat hartuz eta eragin ezberdinak berenganatuz, Euskaldunek kultura berezi bat sortu dute.

Ainhoa está clasificado como uno de los pueblos más bellos de Francia. Este pueblo “bastida”, construido en la Edad Media como etapa de descanso para los peregrinos, es una hilera de casas antiguas de colores, rodeado de verdes laderas.

Sailkatua Frantziako herri ederrenen zerrendan, Sara itsaso eta mendi artean aurkitzen da, Larrun mendiaren azpian. Herri hori Xarretaren erremuan parte hartzen du bertze hiru herriekin : Ainhoa, Zugarramurdi eta Urdaxekin.

Herriak erakargarritasun ugari du, eta horien artean daude monasterioa eta klaustroa, errota, Ikaburu leizeak eta aire zabalean bizitzaz eta aisialdiaz gozatzeko paisaia ikaragarria.

Ongi etorri Zugarramurdirat; Nafarroako Mendialdearen eta Kantauri itsasoaren artean, Xareta mugaz gaindiko eskualdearen bihotzean kokatuta dagoen 250 biztanleko herri ttikia.